BEIRUT — Ketua kumpulan pemberontak paling berkuasa di Syria pada Rabu meninjau bandar Aleppo yang dirampas dalam lawatan mengejut, buat pertama kali sejak kumpulan itu menawan sebahagian besar bandar itu hujung minggu lalu, ketika pertempuran semakin sengit dalam serangan balas diterajui kerajaan di utara Hama.
Abu Mohammed Al-Golani, yang mengetuai kumpulan jihad Hayat Tahrir Al-Sham (HTS), menyambut ramai penyokong berhampiran kubu ikonik bandar itu sambil tersenyum dan melambai dalam pakaian tentera hijau gelap.
Dikelilingi oleh lelaki bersenjata bertopeng dalam jaket flak, lelaki dan kanak-kanak lelaki melaungkan “Tuhan Maha Besar” ketika dia berjalan melalui tengah-tengah bandar terbesar di Syria itu.
Serangan terbaru dalam perang saudara Syria yang panjang berlaku selepas tentera yang menentang Presiden Syria Bashar Assad menggulingkan tenteranya dari Aleppo, yang terbesar di negara itu, serta merampas bandar dan kampung di bahagian selatan wilayah barat laut Idlib.
Serangan itu diketuai oleh HTS serta kumpulan payung militia Syria disokong Turki yang dipanggil Tentera Kebangsaan Syria.
Selama bertahun-tahun, kedua-duanya telah bertapak di wilayah barat laut Idlib dan bahagian utara Aleppo, ketika negara dilanda itu bergelora dari kebuntuan politik dan ketenteraan selama bertahun-tahun.
Peperangan antara Assad dan penyokong asingnya serta barisan tentera pembangkang bersenjata yang ingin menggulingkannya telah membunuh kira-kira setengah juta orang sejak 13 tahun lalu.
Di tempat lain, Syria berkata serangan balasnya menolak pemberontak yang cuba mara ke pusat bandar strategik Hama, manakala pemberontak berkata mereka menawan lebih ramai tentera Syria dan militan disokong Iran dalam pertempuran sengit.
Media kerajaan Syria SANA pada Rabu berkata pemberontak berundur kira-kira 20 kilometer (12 batu) dari Hama yang dikuasai kerajaan, bandar keempat terbesar Syria, ketika tentera kerajaan yang disokong oleh kuasa udara Rusia berkurung di pinggir.
Pertempuran sengit telah berlaku selama beberapa hari ketika Damsyik bimbang bahawa pemberontak akan masuk ke bandar seperti yang mereka lakukan pada hujung minggu ke Aleppo.
Seorang jurugambar Syria yang bekerja untuk agensi berita Jerman dpa terbunuh dalam serangan udara berhampiran bandar Hama, kata agensi itu pada Rabu.
Anas Alkharboutli, 32, telah lama mendokumentasikan perang saudara Syria, yang bermula selepas tindakan keras pemberontakan terhadap Assad pada 2011.
Dia bekerja untuk dpa sejak 2017.
Pemberontakan melalui saluran Jabatan Gerakan Tentera di aplikasi Telegram berkata mereka menangkap lima militan disokong Iran, di mana dua daripadanya dari Afghanistan, serta tiga tentera Syria dari Bahagian Pasukan Misi Khas ke-25 di timur Hama. Dakwaan itu tidak dapat disahkan secara bebas.
Jika pemberontak merampas bandar Hama dan mengawal wilayah itu, ia boleh menyebabkan bandar pantai Tartous dan Lattakia terpencil dari seluruh negara.
Lattakia ialah kubu kuat politik utama bagi Assad serta komuniti Alawit Syria dan pangkalan tentera laut Rusia yang strategik.
Puluhan ribu telah kehilangan tempat tinggal akibat pertempuran, yang bermula minggu lalu, kata Geir Pedersen, utusan khas PBB untuk Syria, pada Selasa.
“Jika kita tidak melihat penurunan dan langkah pantas kepada proses politik yang serius, melibatkan pihak-pihak Syria dan pemain antarabangsa utama, maka saya khuatir kita akan melihat krisis yang semakin mendalam,” kata Pedersen dalam ucapan kepada Majlis Keselamatan PBB.
“Syria akan berada dalam bahaya besar perpecahan, kemerosotan, dan kehancuran lagi.”
Kira-kira tiga ribu orang yang berpindah dari kawasan desa Hama dan Aleppo menuju ke bandar Homs, dengan ramai lagi dalam perjalanan. Mereka yang tiba dan mendapat perlindungan di sekolah memberitahu The Associated Press (AP) bahawa mereka menghabiskan masa berjam-jam dalam lalu lintas, ramai yang bergelut untuk membayar lonjakan harga petrol.
Nidal Assaf, 38, melarikan diri dari kawasan pedalaman Hama utara di mana pemberontakan mengambil alih beberapa bandar dan kampung.
Bercakap dari pusat perlindungan sekolah di Homs, beliau berkata penduduk dan tentera tidak dapat menangani pejuang, dan terpaksa melarikan diri di tengah-tengah pertempuran dengan keluarganya dan puluhan saudara-maranya.
“Amat sukar untuk sampai ke destinasi kami kerana serangan dan lalu lintas.”
Berhampiran Assaf ialah Youssef Choueib, yang melarikan diri dari Aleppo ke Homs buat kali ketiga sejak 2011: pertama apabila pemberontak kali terakhir menawan bandar itu, dan kemudian selepas gempa bumi besar pada 2023 menggegarkan utara Syria dan Turkiye.
Choueib berkata dia mempunyai keluarga yang terperangkap di Aleppo.
“Mereka menghubungi saya berkali-kali, tetapi mereka berkata mereka tidak boleh pergi,” kata Choueib kepada AP.
“Mereka memberitahu saya tiada roti. Tak ada makanan langsung.”
Turkiye, yang menyokong pembangkang Syria, telah menyeru Assad untuk berdamai dengan pasukan pembangkang dan memasukkan mereka dalam sebarang penyelesaian politik untuk menamatkan konflik.
Ankara telah berusaha untuk menormalkan hubungan dengan Syria untuk menangani ancaman keselamatan daripada kumpulan yang bergabung dengan militan Kurdish di sepanjang sempadan selatannya dan untuk membantu memastikan kepulangan lebih daripada 3 juta pelarian Syria dengan selamat.
Assad telah menegaskan bahawa penarikan pasukan tentera Turkiye dari utara Syria menjadi syarat bagi sebarang normalisasi antara kedua-dua negara.
Damsyik melihat pemberontak sebagai pengganas, dan Assad telah berikrar untuk bertindak balas terhadap pemberontakan dengan kuku besi.
Pegawai Turki dan Iran bertemu awal minggu ini, dalam usaha untuk mencapai penyelesaian untuk mengurangkan keterukan.
Negara-negara Arab yang bersempadan dengan Syria yang pernah menyokong kumpulan cuba menggulingkan Assad, telah menyatakan kebimbangan mereka terhadap kesan konflik serantau, dan telah menyokong presiden.
AN-AP, 4 Dis 2024